veranderen van gedrag

Ben jij wel eens bezig met het veranderen van gedrag? Soms zitten we zo vast in patronen dat het onmogelijk lijkt om ze te doorbreken. Je neemt je voor om nu echt prioriteit te geven aan je doelstelling om gezonder te gaan leven. Echter, op het moment suprême – bijvoorbeeld als je met je vriendinnen op het terras zit met wijntjes of als je ‘s avonds toch nog wilt opblijven – lijkt een gezondere leefstijl toch niet zo belangrijk. Alle voornemens verdwijnen en je lijkt opgezogen te worden in een automatisch patroon.

Gedachten zoals ‘Ik begin morgen weer’, ‘Ik heb het nu wel verdiend’ of ‘Ik vind het toch niet zo belangrijk’ rechtvaardigen de beslissing. Hoe sterk we ons ook voornemen, om vroeger naar bed te gaan, minder te werken, beter onze grenzen te bewaken, gezonder te eten, minder koffie te drinken of meer te sporten. Soms is er maar één smoesje nodig om ons goede voornemen in de prullenbak te laten verdwijnen. Wat gebeurt er op zo’n moment? Het probleem is dat er een ambivalentie in de motivatie aanwezig is. Je wil het wel, maar ook weer niet. Gezelligheid is belangrijk, maar die doelstelling ook. Je zit opgescheept met onverenigbare doelen. Wat nu?

Het is handig om in zo’n situatie eerst eens de rekening op te maken. Wat is nu echt belangrijk voor mij? Wat zijn de kosten en baten van het patroon. Denk goed na over alle mogelijke voor- en nadelen en maak het overzicht zo compleet mogelijk.

Voorbeeld 1. Snackgedrag

Voordelen – wat levert het op

• Ontspanning stijgt
• Gezelligheid neemt toe
• Negatief gevoel neemt af
• Ontremming toelaten (lekker los)
• Lekkere smaak
• Nergens aan hoeven denken

Nadelen – wat kost het

• Gewichtstoename
• Schuldgevoel
• Negatief zelfbeeld versterkt
• Energie daalt
• Persoonlijke groei stagneert
• Gezondheidsproblemen

Voorbeeld 2. Te laat naar bed gaan

Voordelen – wat levert het op

• Ontspanning
• Tijd voor mezelf
• Nergens aan hoeven denken

Nadelen – wat kost het

• Moeheid
• Minder sporten
• Meer suikerbehoefte
• Slechter presteren

Hoe belangrijk zijn deze voordelen en deze nadelen voor jou? Geef cijfers op een schaal van 0-10. Maak daarna ‘de rekening op’ en je ziet wat het belangrijkste voor je is. Hoe groter het verschil, hoe makkelijker het is om het patroon te doorbreken. Bij kleine verschillen of wanneer de voordelen groter zijn, wil je het gedrag vaak nog niet echt veranderen. Het levert simpelweg nog te veel op en je vindt de nadelen te overzien. Als je het patroon wilt doorbreken, is het handig om op het moment suprême stil te staan bij wat het je kost. Kijk naar de verleiding en observeer de neiging om er in mee te gaan. Sta een minuut stil bij de kosten, ofwel voel de nadelen, zoals in bovenstaand voorbeeld: schuldgevoel, gewichtstoename of moeheid. Bepaal vervolgens of het je echt waard is, en maak een keuze. Wat je ook kiest, het is in ieder geval een bewustere keuze en het zal je dichter naar je doelen brengen.

Doe wat anders

Door te oefenen met nieuw gedrag, kun je het patroon doorbreken. Het is simpelweg gewoontegedrag, ofwel gedrag wat ontstaan is door het vaak te doen. Als je vaker niet toegeeft aan de verleiding, wordt het makkelijker. Op deze manier kun je ongezonde eetpatronen die zijn ingesleten doorbreken en inruilen voor gezonder gedrag. Wil je echt van je gewoontegedrag af? Doe vijftig keer op moeilijk momenten wat anders en de gewoonte is afgeleerd.

Podcast

Wil je meer weten over gezondheid en een holistische leefwijze? Wij hebben een mooie podcast over uiteenlopende onderwerpen. Klik hier om naar onze podcasts te luisteren op Spotify.