darmen in balans

Veel mensen hebben last van hun darmen. Een op de acht mensen in Nederland is buikklacht-patiënt. Dit kan variëren van PDS (Prikkelbaar Darm Syndroom) tot dikke darmkanker. Wat zeggen onze darmen over onze gezondheid? Er komt steeds meer duidelijkheid over de urgentie van een goede darm- en spijsverteringsgezondheid. Gelukkig maar, want ons spijsverteringssysteem doet nog zoveel meer dan voeding opnemen en verteren. Er zitten ook eindeloos veel zenuwuiteinden in onze darmen. Ook als het gaat om je gemoedstoestand heeft dit veel invloed, denk aan een depressie of burn-out.

Binnen ons verteringsstelsel kan veel misgaan. Dit heeft te maken met onze leefstijl versus waar wij genetisch en evolutionair voor gebouwd zijn. We kennen het waarschijnlijk allemaal wel, een opgeblazen gevoel, een steekje hier en een geluidje daar. Als dit eens in de zoveel tijd gebeurt, is het niet zo erg. Maar als je hier wekelijks of zelfs dagelijks last van hebt, is het van belang dat je deze signalen serieus neemt. Veel vrouwen die vaker last hebben van hun maag of darmen, weten soms zelfs niet beter. De diagnose Prikkelbaar Darm Syndroom (PDS) wordt vaak gesteld. Terwijl je, als patiënt, dan nog steeds niet weet waar de klachten vandaan komen en wat je ertegen kan doen. In deze tool leer je meer over darmklachten, veel voorkomende problemen en oorzaken.

Voeding en darmen

Voeding is een van de belangrijkste oorzaken van spijsverteringsklachten. Denk bijvoorbeeld aan allergieën en intoleranties. Vaak is het lastig te herleiden van welk specifiek voedingsmiddel een klacht kan komen. Sommigen hebben een direct fysiek effect op een bepaald product, anderen pas na één of twee dagen. Om dit te herleiden, kan je een ‘verdacht’ product voor langere tijd – ongeveer een week – niet consumeren, ofwel elimineren uit je dieet. Zo kan worden uitgevonden of dit product daadwerkelijk de boosdoener is.

Voedingsstoffen kunnen klachten geven als hiervan te lang of te veel van is geconsumeerd. Of als er al een aangeboren gevoeligheid voor aanwezig is. Hieronder producten die relatief vaak klachten veroorzaken.

• gluten
• zuivel
• suiker
• koolzuur
• bewerkte voedingsmiddelen
• nachtschade groenten (witte aardappels, paprika, aubergine, tomaten, pepers, kruisbessen, okra)
• teveel vezels (>40 gram per dag)
• te weinig vezels (<25 gram per dag)

Te weinig lichaamsbeweging

Beweging zorgt voor een betere doorbloeding in het lichaam. Zo ook voor je darmen. Op deze manier kan hij zijn functie beter uitvoeren, zoals de toevoer en opname van nutriënten (voedingsstoffen). Ook zorgt beweging voor een snellere darmperistaltiek. Zo blijft de stoelgang bevorderd en het metabolisme op gang. Ook laat onderzoek zien dat beweging, de goede bacteriën in de darm laat toenemen. Wat weer bevorderlijk is voor een goede opname van nutriënten en hiermee dus voldoende, duurzame energie in het lichaam rond circuleert.

Stress

Acute stress is geen probleem voor ons lichaam. Hiervoor hebben wij een prachtig systeem bedacht: de fight-flight-reactie. Maar wat als de stress te lang duurt? Dan komt het lichaam in een chronische stressreactie. Dit verhoogt het cortisol en heeft groot effect op het immuunsysteem. In een notendop: de darmen worden tijdens de eerste stressreactie verhoogd doorlaatbaar door adrenaline. Zo kan ons lichaam alle energie gebruiken om te rennen of te vluchten. Maar als de reactie te lang duurt, blijven de darmen te lang verhoogd doorlaatbaar. Dit heeft als gevolg dat er toxische stoffen in ons lichaam kunnen treden en dat de darmwand zelf kapot gaat. Met als gevolg darmklachten. Het immuunsysteem is overactief binnen de darmen. Deze fysieke stress  zorgt voor darmklachten.

Let op: ook darmklachten zelf kunnen stress geven. Hoe meer stress over de darmklachten, over bepaalde voeding of überhaupt eten, kan zorgen dat het lichaam gaat haperen. Probeer jouw (mogelijke) voedingsregels zo nu en dan los te laten en jezelf wat meer ruimte te gunnen als je van nature erg perfectionistisch bent.

Te snel eten

Door goed te kauwen (>15 keer per hap), krijg je minder lucht in jouw buik. Ook is het belangrijk om je speeksel deels al zijn werk te laten doen in de mond. Speeksel breekt glucose (koolhydraten) deels af in de mond. Op deze manier begint jouw vertering waar het zou moeten beginnen, in jouw mond. Zo heeft de rest van jouw verteringssysteem minder werk te verrichten als je dit al deels voor hem hebt gedaan. Dit geeft jouw darmen en maag meer rust. Er is minder lucht om weer omlaag te duwen en minder werk door het al deels verteerde brei die in jouw maag terecht komt.

Drinken tijdens het eten

Als je veel drinkt tijdens het eten, wordt ook jouw speeksel weggespoeld, waardoor de vertering niet volledig is. Een onvolledige vertering kan voor darmklachten zorgen. Drink het liefst een halfuur voor de maaltijd en een halfuur na de maaltijd niets.

Frequentie maaltijden

Te vaak eten zorgt ervoor dat jouw verteringssysteem constant in actie is. Hierdoor krijgen jouw darmen weinig tot geen rust. Ook kan jouw lichaam het zelfherstellend vermogen haar werk laten doen als je een tijd (vanaf ±13 uur) niet eet. Bijvoorbeeld, je eet je avondmaaltijd om 18.00 uur en je ontbijt pas weer om 07.00 uur de volgende ochtend. Drie maaltijden op een dag is voldoende. Merk je dat je een extra eetmomentje nodig hebt? Kies dan iets laag in koolhydraten, hoger in eiwitten en met wat vetten. Dit zorgt voor een minder hoge bloedsuikerstijging, waardoor je minder snel een bloedsuikerdaling krijgt. Ook geven vet en eiwitten op langere termijn meer verzadiging. Denk aan een handje noten of wat olijven.

Antibiotica

Antibiotica is een medicijn om levensbedreigende infecties aan te pakken. Antibiotica vernietigt niet alleen het virus, bacterie of infectie, maar ook onze darmflora. Op korte termijn heeft dit veel effect met betrekking tot de darmgezondheid – en dus darmklachten. Op de lange termijn heeft het ook grote gevolgen, zoals auto-immuunziekten als diabetes type 1, coeliakie en astma. Wat kan je hiertegen doen? Neem alleen antibiotica als dit noodzakelijk is. Indien je antibiotica neemt, wees hiervan bewust en ondersteun jouw darmen met een probiotica. Hierdoor wordt het negatieve effect en hierbij risico op auto-immuunziekten aanzienlijk verminderd tot bijna 60%.

Podcast

Wil je meer weten over gezondheid en een holistische leefwijze? Wij hebben een mooie podcast over uiteenlopende onderwerpen. Klik hier om naar onze podcasts te luisteren op Spotify.